W naszej serii artykułów poświęconych prawu, dziś skupiamy się na dwóch kluczowych przestępstwach w polskim systemie prawnym: zniesławieniu i zniewadze. Te przestępstwa, choć różne w swojej naturze, łączy wspólny cel - ochrona dobrego imienia, czci oraz godności człowieka.
Zniesławienie i zniewaga to dwa przestępstwa, które dotyczą ochrony dobrego imienia, czci oraz godności człowieka. Chociaż są to dwa różne przestępstwa, oba mają na celu ochronę dóbr osobistych jednostki.
Zniesławienie, określone w art. 212 kodeksu karnego, to bezpodstawne oskarżenie osoby, grupy osób, instytucji czy jednostki organizacyjnej o zachowania, które mogą obniżyć ich w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania. Może to przybrać różne formy, takie jak twierdzenia, hipotezy czy pytania i może być dokonane zarówno ustnie, pisemnie, jak i graficznie. Ściganie tego przestępstwa odbywa się z oskarżenia prywatnego, co oznacza, że zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa musi zostać złożone przez pokrzywdzonego.
Zniewaga, zdefiniowana w art. 216 kodeksu karnego, to okazanie pogardy lub uwłaczanie godności drugiego człowieka. Może być dokonana zarówno w obecności pokrzywdzonego, jak i publicznie bez jego obecności, albo z zamiarem dotarcia do pokrzywdzonego. W niektórych przypadkach sąd może odstąpić od wymierzenia kary, na przykład, gdy zniewaga jest odpowiedzią na prowokacyjne zachowanie pokrzywdzonego.
Istnieją sytuacje, w których odpowiedzialność za zniesławienie może być wyłączona. Zgodnie z art. 213 kodeksu karnego, jeśli zarzut jest prawdziwy i został przedstawiony w sposób niepubliczny, nie jest to traktowane jako przestępstwo zniesławienia. Podobnie, w przypadku zarzutów publicznych dotyczących osoby pełniącej funkcję publiczną lub służących obronie społecznie uzasadnionego interesu, nie ma przestępstwa, o ile zarzuty są prawdziwe.
Współczesne technologie, zwłaszcza Internet, mają znaczący wpływ na zakres i charakter zniesławienia i zniewagi. Komentarze internetowe, posty na mediach społecznościowych, a nawet e-maile mogą stanowić podstawę do zarzutów zniesławienia czy zniewagi. Sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego lub na inny cel społeczny, a w przypadku zniewagi, może również zdecydować o podaniu wyroku do publicznej wiadomości.
Zniesławienie i zniewaga mają istotne znaczenie w kontekście ochrony dobrego imienia i czci osoby. Te przestępstwa zapewniają ochronę przed bezpodstawnym pomówieniem i obrazą godności, co jest ważne w utrzymaniu szacunku i zaufania w relacjach społecznych i zawodowych.
Osoby, które doświadczyły zniesławienia lub zniewagi, mają możliwość dochodzenia swoich praw zarówno na drodze postępowania karnego, jak i cywilnego. W postępowaniu karnym pokrzywdzeni mogą złożyć prywatny akt oskarżenia, a w sprawach cywilnych mogą dochodzić odszkodowania lub zadośćuczynienia za doznane krzywdy. Ważne jest, aby pamiętać, że skuteczne dochodzenie praw wymaga nie tylko znajomości przepisów prawa, ale często również profesjonalnej pomocy prawnej.
Ten artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej. W przypadku konkretnych pytań lub wątpliwości dotyczących prawa karnego, zniesławienia, zniewagi lub innych zagadnień prawnych, zalecamy konsultację z wykwalifikowanym adwokatem. Więcej informacji i profesjonalną pomoc prawną można znaleźć na stronie https://www.karh.pl
Autor: Redakcja ZaufanyAdwokat.pl
