Podczas obecnej, dynamicznej ewolucji kanonów mody i poczucia estetyki, niektóre ludowe odłamy sztuki, odchodzą nieco w zapomnienie. Prawdą jest, że tradycjonaliści bardzo słusznie starają się o to, aby to co wiąże się z ich pochodzeniem, było nieustannie kultywowane i zostaje przekazywane z pokolenia na pokolenie. Chociażby taka wycinanka łowicka, która mogłaby stanowić bardzo gustowny wystrój wielu domów.
Aby stać się posiadaczem wytworów lokalnej sztuki nie trzeba szukać daleko, sklepem gdzie dostępna jest wycinanka łowicka jest np. ten: http://mypoland.com.pl/30-wycinanka-lowicka. Szczególnie młodsza część społeczeństwa dość sceptycznie podchodzi do tego typu zdobień, ponieważ kojarzy się im z czymś staromodnym i nieatrakcyjnym.
Czym dokładnie jest wycinanka łowicka?
Sama wycinanka, to jeden z typów ozdoby z papieru. Jej początki, datuje się na przełom XIX i XX wieku, a występowała szczególnie na terenach naszego kraju, które były bardzo bogate etnicznie. Jednym z nich jest właśnie Ziemia Łowicka. Wycinanki zdobione we wzory łowickie, to swego rodzaju małe działa sztuki, które przyozdabiały wiejskie chałupy. Były one wykonywane ręcznie, przy użyciu nożyc do strzyżenia owiec, a w związku z tym, każda mogła być na swój sposób niepowtarzalna i wyjątkowa.
Jeszcze na początku, przybierały one formę pojedynczych elementów, które były wycinane z kolorowego i glansowanego papieru. Były one kolejno przyklejane bezpośrednio na ściany, kafle piecowe lub na stropowe belki. Dopiero po pewnym czasie, wycinanki łowickie zaczęły być umieszczane na białych kartkach. W tym samym czasie, pojawiły się na nich motywy roślinne i geometryczne, z zachowaniem symetrii. Kolejnio, zaczęto na nich umieszczać sceny z życia łowickiej wsi – obrzędy ludowe, święta lub praca. Co istotne, twórcy ludowi stale podtrzymują tradycję tworzenia wycinanek.
Trzy rodzaje łowickich wycinanek
Pod koniec XX wieku, miało miejsce pełne ukształtowanie się trzech podstawowych form, jakie przybierają wycinanki łowickie:
- Kodry – prostokątne,
- gwiozdy – okrągłe,
- tasiemki – pionowe.
Kodry, są to wycinanki prostokątne, które najczęściej przedstawiają kwiatowe motywy, elementy zoomorficzne oraz różnego rodzaju sceny rodzajowe z życia wsi. Sama nazwa pochodzi od kołtryn, czyli pewnego rodzaju tapet, które niegdyś były stosowane. Kodry, w przeważającej części, były lokowane na ścianach pomiędzy oknami oraz nad drzwiami wejściowymi, ale też na belkach pod stropem. Były zazwyczaj tworzone w nieparzystej liczbie osi symetrii – w jednej lub w trzech.
Gwiozdy, są wycinankami, które w przeważającej części są wzbogacone w zoomorficzne, roślinne i antropomorficzne motywy. Były wytwarzane poprzez naklejenie Gwiozdy w kształcie koła z kolorowego papieru na biały karton. Często umieszczano je na belkach pomiędzy „kodrami”. Zdarzało się, że były też zakończeniem kolejnej formy wycinanek – „tasiemek”. Tego typu wycinanki łowickie, pojawiły się w tamtym rejonie w okolicach pierwszej połowy XX wieku. Powstawały, dzięki odpowiedniemu pocięciu kawałka czarnego papieru. Na obrobiony papier, naklejane były kolejno kolorowe dekoracje. Zawsze posiadały wyłącznie jedną oś symetrii. Obecnie, wyróżnić można dwa typy ażurowych gwiozd. Pierwszy z nich, to swojego rodzaju barwna rozeta ozdobiona geometrycznymi wzorami. W drugim, elementem nadrzędnym była zawsze para zwróconych ku sobie ptaków. Często umieszczało się je po bokach kwiatów. Te wycinanki łowickie, były najczęściej produkowane w celu sprzedaży.
Tasiemki, były wycinankami, które przybierały formę dwóch pasków pionowych, które posiadały identyczną dekoracje. Pasy były u góry łączone ze sobą (czasami gwiozdom) oraz delikatnie rozsunięte u dołu. Tasiemki na swoich dolnych brzegach, były zdobione ażurowymi koronkami i kolorowymi frędzlami. Jako, że posiadają bardzo bogatą, roślinną ornamentykę, łudząco przypominają wstążki, które umieszczało się na ślubnych wieńcach na łowickich terenach, końcem XIX wieku.
