Świadczyć usługi doradztwa dotyczące kredytów hipotecznych mogą jedynie podmioty wskazane w Ustawie o kredycie hipotecznym (dalej: Ustawa). Są to: kredytodawca, pośrednik kredytu hipotecznego oraz agent. Umowa, której realnym przedmiotem (niezależnie od przyjętej w niej terminologii) jest świadczenie usług doradczych w obszarze kredytu hipotecznego, zawarta z kimś innym, niż osoby wskazane w Ustawie jest nieważna, jako sprzeczna z prawem (art. 58 KC w związku z art. 25 ust. 1 Ustawy, w ten sposób o pośrednictwie obrocie nieruchomościami bez licencji stanowi np. wyrok SN z 19.1.2011 r., V CSK 173/10). Nieważność umowy z podmiotem nieuprawnionym nie wyłącza jednak w żadnej mierze jego odpowiedzialności odszkodowawczej wobec konsumenta. Stosuje się tu przepisy KC o czynach niedozwolonych, czyli art. 415 i następne Kodeksu. Zastosowanie znajdą też przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu.
Prawne definicje
Ustawa wprowadziła do system polskiego prawa prywatnego wiążąco zdefiniowane pojęcie usług doradczych w zakresie kredytu hipotecznego.
Prawo zastrzega usługi doradztwa dotyczącego kredytów hipotecznych dla wyraźnie wyliczonych podmiotów. Jest to ich prawo, jednak nie obowiązek, jednak winni każdorazowo poinformować konsumenta, czy będą świadczyć na jego rzecz usługi doradcze.
Zgodnie z treścią ust. 26 art. 4 Ustawy, będące przedmiotem naszego zainteresowania usługi doradcze polegają na przedstawieniu konsumentowi rekomendacji odnośnie przynajmniej jednej umowy o kredyt zabezpieczony hipoteczne. Sens usługi doradztwa polega zatem na udzieleniu merytorycznego wsparcia klientowi - konsumentowi w podjęciu decyzji, o wyborze kredytu. Doradca prezentuje dostępne oferty i proponuje tą, którą ocenia zgodnie ze swą najlepszą wiedzą jako najbardziej adekwatną do osoby konsumenta i jego sytuacji ekonomicznej. Priorytetem jest dokładanie staranności w zabezpieczeniu interesu klienta, wykluczone są wobec tego oddziaływania marketingowe, a tym bardziej próby stosowania technik sprzedażowych.
Oprócz tego usługi doradcze mają charakter samodzielny, Ustawa w art. 4 ujmuje je jako odrębne w stosunku do udzielania kredytów hipotecznych jak i pośrednictwa w tym zakresie. W związku z brakiem koniecznej łączności tych trzech obszarów, przedsiębiorca niezajmujący się doradztwem nie ma obowiązku świadczenia konsumentowi poszukującemu kredytu usług doradczych. Nie można również mylić doradztwa kredytowego z przedkontraktowymi obowiązkami informacyjnymi.
Porady kontrolowane
Działalność doradcza w obszarze kredytów hipotecznych ma, jak statuuje to art. 22 ust. 6 dyrektywy 2014/17/UE, charakter działalności regulowanej. Jedynie wyraźnie wskazane w ustawie podmioty mogą świadczyć usługi w tym zakresie. Ratio legis dyrektywy, podobnie jak w wypadku innych regulowanych obszarów gospodarki, jest zwiększenie gwarancji, że doradztwem będą zajmować się wyłącznie podmioty dysponujące odpowiednio wykwalifikowanymi pracownikami, a przy tym objęte nadzorem władz państwowych. Do świadczenia usług doradczych przez wyliczone w Ustawie podmioty nie jest wymagane odrębne zezwolenie. Pośrednik kredytu hipotecznego swą działalność w zakresie doradztwa może podjąć na mocy przyznanego mu uprzednio zezwolenia na świadczenie usług pośrednictwa. Podobnie rzecz się ma w wypadku agentów, jednak w treści umowy agencyjnej określonej w art. 54 ust. 1 Ustawy można wyłączyć prawo agenta do doradztwa. W myśl Ustawy, kredytodawca usługi doradcze może świadczyć ex lege, na podstawie swego statusu prawnego.
Więcej informacji
Doradztwo kredytowe Warszawa - zobacz więcej przydatnych informacji o usłudze doradców kredytowych
