Projekt „Trwała ruina zamku w Rabsztynie” uzyskał nagrodę specjalną w konkursie „Zabytek Zadbany”, w kategorii „właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem”. Wyniki konkursu oficjalnie ogłoszono 22 listopada 2021 roku w Warszawie. Nagrodę z rąk podsekretarz stanu w Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Magdaleny Gawin odebrał burmistrz Miasta i Gminy Olkusz Roman Piaśnik.
- To wielki zaszczyt dla nas, że grono tak znakomitych specjalistów doceniło prace, jakie od lat prowadzimy na zamku w Rabsztynie. Kiedyś była to ruina, zaniedbana i pomijana przez turystów. Od tego czasu zmieniło się wiele. Tylko w tym roku rabsztyńską warownię odwiedziło prawie 60 tys. osób. Serdecznie zapraszam wszystkich do Rabsztyna, ale i do Olkusza. Zobaczą Państwo, jak wiele uwagi poświęcamy trosce o nasze lokalne zabytki i dziedzictwo. – komentuje Roman Piaśnik, burmistrz Olkusza.
W 2021 roku do konkursu „Zabytek Zadbany” zgłoszono 136 zabytkowych obiektów z 15 województw. Jury - w skład którego weszli specjaliści; konserwatorzy zabytków, architekci i historycy - zdecydowało o przyznaniu łącznie 7 nagród oraz 14 wyróżnień w 6 kategoriach.
Zamek Rabsztyn zyskał uznanie Jury, które doceniło prowadzone od ponad 20 lat kompleksowe działania utrwalające zagrożone ruiny zamku. „Prace wykonywane były zgodnie z Kartą ochrony historycznych ruin Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków (PKN ICOMOS), wraz z pełnym zakresem badań archeologicznych i architektonicznych. Zastosowane rozwiązania pozwoliły zabezpieczyć i wyeksponować najcenniejsze odkryte relikty gotyckie i renesansowe oraz przedstawić w czytelny sposób zarówno historię zamku, jak i kolejne fazy działań konserwatorskich.” – czytamy w uzasadnieniu, podpisanym przez dr hab. prof. IH PAN Magdalenę Gawin, Generalnego Konserwatora Zabytków i podsekretarza stanu w MKiDN.
„Wykonywane konsekwentnie założenia, pozwoliły zabezpieczyć i wyeksponować najcenniejsze relikty gotyckie, renesansowe a także przedstawić w czytelny sposób historię zamku oraz kolejnych faz działań konserwatorskich.” – czytamy z kolei o zamku Rabsztyn na stronie internetowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Zgodnie z regulaminem konkursu Zabytek Zadbany, Jury w każdej kategorii nominuje do czterech obiektów, spośród których jeden uzyskuje tytuł laureata, a trzy pozostałe – wyróżnienia. W kategorii specjalnej – właściwego użytkowania i stałej opieki nad zabytkiem – wskazuje się maksymalnie dwa obiekty, otrzymujące tytuł laureata. Poza zamkiem Rabsztyn laureatem w tej kategorii został także zespół zamkowy w Łańcucie.
W czasie uroczystej gali nagrodzeni i wyróżnieni otrzymali tablice „Zabytku Zadbanego” do oznakowania obiektów. Same zabytki będą prezentowane w dedykowanych wynikom konkursu wydawnictwach Narodowego Instytutu Dziedzictwa, przekazywanych właścicielom zabytków i przedstawicielom ogólnopolskiego środowiska konserwatorskiego.
Wniosek do konkursu „Zabytek Zadbany” został złożony na początku roku. W kategorii „właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem”, poza szczegółowym opisem prac ratunkowych i konserwatorskich prowadzonych od dwóch dekad na zamku, brane były także pod uwagę działania popularyzatorskie.
„Zabytek Zadbany” to ogólnopolski konkurs Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków, którego celem jest promocja opieki nad zabytkami poprzez propagowanie najlepszych wzorów konserwacji, utrzymania i zagospodarowania zabytków. Konkurs szczyci się wieloletnią tradycją – po raz pierwszy ogłoszony został w 1975 roku.
O miano laureatów i wyróżnionych ubiegać się mogą właściciele i zarządcy zabytkowych nieruchomości, którzy wzorowo i konsekwentnie prowadzą działania - badawcze, rewitalizacyjne, konserwatorskie i budowlane. Procedurę konkursową prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Warto dodać, że nagroda w kategorii specjalnej konkursu „Zabytek Zadbany” to kolejne wyróżnienie, jakie otrzymuje Gmina Olkusz za działania w sferze popularyzacji historii i zabytków. W ubiegłym roku „Srebrny Szlak Gwarków Olkuskich” został laureatem konkursu „Wydarzenie Historyczne Roku” w kategorii „Edukacja i multimedia”, a przed dwoma laty projekt „Przystanek Niepodległość. Olkusz 1918 – 2018” także znalazł się w finale tego plebiscytu. Konkurs „Wydarzenie Historyczne Roku” jest organizowany przez Muzeum Historii Polski w Warszawie pod Honorowym Patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
