Zgodnie z hasłem tegorocznej Juromanii „Poczuj smak historii”, uczestnicy wydarzeń, jakie odbywały się w Olkuszu i Rabsztynie mogli przenieść się w czasie za sprawą rekonstrukcji historycznych, pokazów strojów oraz wielu innych atrakcji. Choć pogoda nie rozpieszczała, piątą edycję Juromanii - Święta Jury Krakowsko–Częstochowskiej, można uznać za udaną.
- Juromania na stałe wpisała się do kalendarza ciekawych wydarzeń, które zachęcają turystów i mieszkańców, aby w ciekawej formie zapoznali się z naszymi zabytkami, atrakcjami turystycznymi i historią Srebrnego Miasta oraz zamku Rabsztyn. Chciałem serdecznie podziękować wszystkim osobom oraz instytucjom, które brały udział w organizacji naszego wspólnego święta Jury Krakowsko–Częstochowskiej – mówi burmistrz Roman Piaśnik.
Piątek – „Skarby bazyliki św. Andrzeja”
Przeszło 120 osób wzięło udział w akcji „Skarby bazyliki św. Andrzeja”, czyli bezpłatnym, wieczornym zwiedzaniu olkuskiej bazyliki św. Andrzeja. Uczestników Juromanii powitał ks. Mieczysław Miarka – proboszcz olkuskiej świątyni. Potem pod opieką olkuskich przewodników, czyli Agnieszki Lis oraz Henryka Witeckiego, uczestnicy poznawali skarby olkuskiego kościoła. Jednak chyba największe wrażenie zrobiły na turystach zabytkowe organy Hansa Hummla i Jerzego Nitrowskiego. Uczestnicy mieli okazję wejść na chór organowy, gdzie historię, budowę i działanie zabytkowego instrumentu przybliżał Maciej Semla – organista olkuskiej parafii. Wykonując specjalnie dobrane fragmenty utworów starał się zaprezentować pełne brzmienie zabytkowego, olkuskiego instrumentu.
Sobota – „Górnicze Skarby Srebrnego Grodu”
Chyba największą atrakcją drugiego dnia Juromanii, był „Szturm oddziału lisowczyków na Olkusz” z udziałem publiczności, jaki rozegrał się w fosie pod murami miejskimi. Dzieci, najpierw pod okiem rekonstruktorów, uczyły się podstaw fechtunku, a następnie, wspólnie z rekonstruktorami i wolontariuszami ubranymi w stroje historyczne, odegrały scenkę historyczną.
Sporo atrakcji czekało też na uczestników Juromanii na rynku i olkuskiej starówce. Na dziedzińcu dawnego starostwa trwało widowiskowe „Kucie pod basztą”. Przez cały dzień, poza pokazami i warsztatami prowadzonymi przez kowali z kuźni „Na Wierzbiu” z Żurady, można było obejrzeć prezentację dawnych narzędzi kowalskich oraz plenerową wystawę rękodzieła artystycznego. Na dziedzińcu ekspozycji Podziemny Olkusz były także stoiska kół gospodyń wiejskich oraz rękodzielników.
W „Sarmackim namiocie” na rynku chętni oglądali ubiory, a także broń palną i wyposażenie polskiej szlachty prezentowane przez „Bombardierów z Krakowa". Dużym zainteresowaniem najmłodszych cieszyły się warsztaty plastyczne „Od gwarka do górnika” prowadzone przez animatorów z ekspozycji Podziemny Olkusz. Podczas zajęć dzieci mogły samodzielnie wykonać górnicze czako, pomalować gipsową kopię olkuskiego trojaka, a także poznać tradycje górnicze. Z kolei na stoisku promocyjnym Urzędu Miasta i Gminy w Olkuszu można było nie tylko otrzymać bezpłatne ulotki, foldery i mapy, ale także wziąć udział w questach i zrobić sobie zdjęcie w fotoramce Juromanii.
Wielu turystów skorzystało z możliwości bezpłatnego zwiedzania Muzeum Regionalnego PTTK w Olkuszu, po którym oprowadzała kustosz i zarazem prezes oddziału Barbara Stanek. Sporo osób zwiedzało również w cenie biletu ulgowego niezwykłą ekspozycję Podziemny Olkusz oraz Kolekcję Minerałów Ziemi Olkuskiej i Skamieniałości Jury Krakowsko-Częstochowskiej prowadzone przez MOK Olkusz. Przeszło 60 osób wzięło udział w dwóch bezpłatnych wycieczkach historycznych pt. „Dawny system obronny Olkusza”. Dodatkową atrakcją byłą możliwość wejścia do niedostępnej na co dzień baszty. Sporym zainteresowaniem cieszyła się także wystawa planszowa „Górnicze tradycje Srebrnego Miasta”, jaka jest prezentowana na olkuskim rynku.
Niedziela – „Sarmaci i Kozacy” w Rabsztynie
Oficjalnego rozpoczęcia imprezy dokonał z hukiem Marcin Wiercioch, wiceburmistrz Olkusza, który salwą honorową z czarnoprochowej armaty dał sygnał do rozpoczęcia festynu historycznego „Sarmaci i Kozacy”. Widzów i rekonstruktorów powitali organizatorzy i współorganizatorzy Juromanii. Dobrej zabawy życzyli m.in.: wiceburmistrz Marcin Wiercioch, Jacek Sypień, prezes Stowarzyszenia „Zamek Rabsztyn” oraz wiceprezes Janina Maryszewska, Michał Mączka, dyrektor Miejskiego Ośrodka Kultury w Olkuszu, czy Jacek Bujas, dyrektor Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji.
Po części oficjalnej prezentacji Podolskiego Regimentu Odprzodowego i Małopolskiej Chorągwi Husarskiej oraz innych grup rekonstrukcyjnych biorących udział w historycznej zabawie dokonał Alfred Pyko, prezes Podolskiego Regimentu Odprzodowego z Krakowa. Bardzo podobał się pokaz Małopolskiej Chorągwi Husarskiej, której członkowie zaprezentowali gonitwę do pierścienia oraz widowiskowe ścinanie w galopie. Duże wrażenie zrobiły pokazy artylerii i broni czarnoprochowej, jak również prezentacja zwyczajów i strojów sarmackich oraz pokazy walki na szable.
Gromki oklaskami nagrodzili widzowie wolontariuszy – uczniów olkuskiego Zespołu Szkół Nr 1, którzy dwukrotnie zaprezentowali pokaz mody historycznej przygotowany przez Annę Musialską. Na jej stoisku chętni mogli także przebrać się w stroje historyczne. Warto zobaczyć filmową relację z tego niezwykłego wydarzenia. Link do
filmu
.
Deszczowa pogoda sprawiła, że nieco wcześniej, niż planowano odbył się szturm na zamek, który zakończył pełen atrakcji dzień. Bitwa pod zamkiem nawiązywała do autentycznego wydarzenia, jakie miało miejsce jesienią 1587 roku, kiedy to wojska Andrzeja Zborowskiego próbowały zdobyć z zaskoczenia zamek broniony przez płk. Gabriela Hołubka.
Dużym zainteresowaniem cieszyły się stoiska rozstawione pod zamkiem. Na stoisku stowarzyszeń „Zamek Rabsztyn” i „Wszyscy dla wszystkich” dzieciaki mogły m.in. pomalować wcześniej wykonane kartonowe modele zamków. Z kolei w Mobilnym Punkcie Informacji Turystycznej, czyli stoisku promocyjnym Miasta i Gminy Olkusz, można było nie tylko otrzymać bezpłatne ulotki, foldery i mapy, ale także wziąć udział w quizie z drobnymi upominkami. Na stoisku Hufca ZHP Olkusz na chętnych czekał quest „Otwórz oczy na Rabsztyn”, a także gry i zabawy sprawnościowe.
Sporym zainteresowaniem cieszyło się także stoisko Stowarzyszenia Inicjatyw Młodzieży Olkuskiej „SIMO”. Na stoisku nazwanym „Kozacki namiot” można było wspólnie z członkami stowarzyszenia oraz wolontariuszami – uchodźcami z Ukrainy samodzielnie pomalować drewniane łyżki w ukraińskie wzory ludowe. Można też było spróbować napisać po ukraińsku swoje imię i nazwisko na kartce pocztowej z Rabsztyna. Na chętnych czekała także bezpłatna degustacja pysznym, ukraińskim kwasem chlebowym. Warto dodać, że w ramach Juromanii została wydana ulotka o Olkuszu i zamku Rabsztyn w języku ukraińskim. Smacznym, a co najważniejsze gorącym ukraińskim barszczem częstowały chętnych panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Bogucinie Małym.
Pogoda nieco pokrzyżowała plany członkom Speleoklubu Olkusz, którzy przygotowali tzw. tyrolkę. Jednak zanim zaczęło padać, kilkunastu śmiałkom udało się zjechać po linie rozciągniętej nad zamkową fosą. Na stoisku Speleoklubu Olkuszu był także prezentowany sprzęt wspinaczkowy. Przeszło sto osób wzięło udział w rajdzie rowerowym oraz marszu nordic walking zorganizowanym przez olkuski MOSiR. Z kolei na parkingu leśnym przy drodze 783 było stoisko edukacyjne Nadleśnictwa Olkusz, gdzie chętni mogli wziąć udział w grze terenowej „Poznajemy tajemnice rezerwatu Pazurek”. W niedzielę wiele osób skorzystało także z możliwości zwiedzania zamku Rabsztyn w cenie biletu ulgowego.
Fotogalerię z Juromani znajdziecie na fanpage Olkusz Srebrne Miasto.
Organizatorem Juromanii w Olkuszu i Rabsztynie było Stowarzyszenie „Zamek Rabsztyn”. Współorganizatorzy: Urząd Miasta i Gminy w Olkuszu, Miejski Ośrodek Kultury w Olkuszu oraz Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Olkuszu.
Partnerzy: parafia św. Andrzeja Apostoła w Olkuszu, Podziemny Olkusz, Zamek Rabsztyn, Nadleśnictwo Olkusz, Hufiec ZHP Olkusz, PTTK Olkusz, Speleoklub Olkusz, Wszyscy dla wszystkich, Stowarzyszenie Inicjatyw Młodzieży Olkuskiej „SIMO”, ZGH „Bolesław”, Fundacja ZGH „Bolesław”, Kopalnia Wiedzy o Cynku, Zespół Szkół nr 1 w Olkuszu. Patronat medialny: Przegląd Olkuski i Gazeta Olkuska.
Projekt zrealizowano przy wsparciu finansowym Województw Małopolskiego i Śląskiego.
